Krótka 6

historia

Towarzystwo trzeźwości
2022.07.28
Dziewiętnaste stulecie charakteryzowało się działalnością licznych organizacji społecznych. Wiele z nich zostało wymienionych w przewodniku autorstwa W. F. Zerneckego „Cały Gdańsk za dwadzieścia srebrnych groszy” wydanym pierwotnie w 1843 roku.
Charakterystyczne dla epoki były między innymi towarzystwa trzeźwości. W Gdańsku działało Towarzystwo Umiarkowania założone w 1838 roku przez gdańskich mieszczan Breslera, Kniewela, Karmanna. Zernecke przytoczył dość charakterystyczną anegdotę. Pierwsze zebranie tej organizacji było burzliwe, ponieważ „jeden z tutejszych uczonych uznał za kiepski pomysł żądanie towarzystwa, by zaprzestało picia wódki bez dania żadnej alternatywy, którą jest dla zamożnych wino”, dlatego drugiego takiego zebrania już nie zorganizowano, a członkowie organizacji spotykali się odtąd w domach. Do tej organizacji należało w początkowym okresie jej istnienia 360 osób.
Od 1838 roku istniało Towarzystwo Umiarkowania Powiatu Gdańskiego, założył je landrat Treuge właśnie w Pruszczu. Celem Towarzystwa było propagowanie umiarkowania w spożywaniu alkoholu. Jak sformułowano: „cieszy się ono aktywnym członkostwem wieku szanowanych ludzi, którzy działają w swoim powiecie na rzecz wykorzenienia alkoholowej zarazy”. Liczyło ono 687 członków. Poprawę stanu trzeźwości społeczeństwa zamierzano osiągnąć poprzez podwyższenie akcyzy na wódkę oraz zmniejszenie ceł na piwo, które uważano za alkohol bezpieczniejszy dla zdrowia. Niepokój wzbudzał rozwój wiejskich gorzelni w okolicznych dobrach ziemskich z ziemniaków i nadmierna produkcja wódki.
Kolejny oddział stowarzyszenia obejmował sąsiednie miejscowości i powstał w 1839 roku. Organizacja miała charakter ponadwyznaniowy.

zobacz także

Był sobie dom…
2024.04.11

Zdjęcia mieszkańców Pruszcza Gdańskiego, często skrzętnie skrywane w rodzinnych albumach, stanowią cenne źródło wiedzy o historii naszego miasta. Dziś kolejny przykład; do naszych zasobów trafiła wykonana w 1977 roku fotografia rodzeństwa, na drugim planie ukazująca zbie...


Nie ma Pruszcza, nie ma węgla, jest Gdańsk!
2024.04.04

Mało kto dziś pamięta, że Św. Wojciech w okresie powojennym nie był dzielnicą Gdańska. Podobnie jak dzisiejsze Lipce. Miejscowości te miały swoich sołtysów – niektórzy zapewne pamiętają jeszcze tabliczkę "SOŁTYS" na jednym z budynków w Lipcach, pozostawioną prawdopodobnie na h...


Cykl wykładów z PG rozpoczęty!
2024.03.27

O kanale, nadającym miastu charakter na setki lat, o młynach, licznych mostkach i o żabach, które za sprawą doskonałych filtrów Kunsztu wodnego w XVII w. nie miały wstępu do Gdańska - profesor Jakub Szczepański z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej wczorajszym wykładem rozpocz...